Posts in category: Parki

1. Nazwa obiektu: Park „Planty”

1a. Inne, zwyczajowe/potoczne nazwy obiektu: Planty

2. Adres obiektu: wzdłuż ulicy Planty, pomiędzy ulicami Traugutta i Sedlaka

3. Czas powstania obiektu: 1949 r.

4. Projektant obiektu: nieznany

5. Zleceniodawca obiektu: władze miejskie Radomia

6. Opis obiektu: Park „Planty” położony jest w południowej części centrum miasta. Zajmuje powierzchnię 5,5 ha i rozciąga się w formie łukowatego pasa wzdłuż ul. Planty, pomiędzy ulicami Traugutta na wschodzie i Sedlaka na zachodzie. Wąski (szerokość 45-55 m), wydłużony (długość 1 km) obszar parku przecinają ulice Broni, Kościuszki i Chałubińskiego (nieprzejezdna). Teren parku jest płaski, lekko obniżający się ze wschodu na zachód. Wiek najstarszych występujących w parku drzew to około 60-70 lat. Z najstarszych i najliczniej reprezentowanych grup drzew wyróżnić należy klony jesionolistne i srebrzyste oraz jesiony pensylwańskie. Znacznie rzadziej występują: lipy, klony innych gatunków, dęby, kasztanowce, robinie czy jabłonie ozdobne. W drzewostanie parkowym dominują gatunki liściaste. Warstwa krzewów najliczniej reprezentowana jest przez jaśminowiec, tawuły i bez czarny, które występują w postaci skupin rozrzuconych nieregularnie na terenie całego parku. Towarzyszą im nieliczne bzy lilaki, berberysy, żylistki i liguster, sadzony najczęściej wzdłuż alejek parkowych. Na terenie parku uchwałą Rady Miejskiej nr 715/2010 z dnia 29.03.2010 r. dwa klony srebrzyste (o obwodach pni: 273 i 241,5 cm) ustanowione zostały Pomnikami Przyrody.

7. Historia obiektu: Kształt parku jest odbiciem układu fizjograficznego terenu, który w tym miejscu był płytką doliną rzeczną z trawiastymi pastwiskami, widoczną jeszcze na planach Radomia z początku XX w. Przez ten teren przepływał Potok Południowy, zasilający w średniowieczu fosę okalającą Miasto Kazimierzowskie. Koryto potoku w 1927 r. ujęte zostało w betonowy kanał, co umożliwiło na tym obszarze, który w tym czasie został już na obrzeżach zabudowany blokami osiedla Fabryki Broni, założenie parku. Początki urządzania zieleńca na tym terenie i pierwsze nasadzenia drzew miały miejsce w latach 30. XX w. i wiązały się z urządzaniem zieleni pomiędzy poszczególnymi budynkami osiedla. Jednym z takich zachowanych do dziś starych drzew rosnących w bezpośredniej bliskości Parku jest platan znajdujący się na tyłach dawnego kasyna Fabryki Broni (dziś mieszczącego oddział banku). Systematycznie zakładanie parku rozpoczęto w 1949 r. Był on tworzony etapami – idąc od ul. Traugutta ku ul. Sedlaka. Warto zaznaczyć, że w pierwotnych planach od strony zachodniej Park „Planty” miał sięgać do ul. Limanowskiego. Gdyby plan został zrealizowany, powstałby „zielony korytarz” wiodący od Starego Ogrodu przez Park Planty aż po Park Kościuszki (przez tereny zielone na tyłach dawnej hali kongresowej).

Istniejący przez lata drzewostan parkowy, z dominującymi topolami odmian euroamerykańskich i topolami białymi, które osiągały nieraz bardzo okazale rozmiary, świadczył o tym, że park był zakładany szybko, a dobór gatunkowy został ograniczony. Posadzono gatunki szybko rosnące (topole, klony jesionolistne i jesiony), aby osiągnąć szybki efekt. Doprowadziło to do zdominowania drzewostanu parkowego przez te gatunki, a zwłaszcza przez topole, które ze względu na swój stan w początkach XXI w. stwarzały zagrożenie dla bezpieczeństwa oraz utrudniały lub uniemożliwiały rozwój innym gatunkom drzew i krzewów. W 2009 r. rozpoczęła się rewaloryzacja Parku Planty, której pierwszym krokiem była wycinka przeszło stu wspomnianych topól, co ze zrozumiałych względów spotkało się z protestami mieszkańców. Pewne kontrowersje wywołała także dalsza rewitalizacja parku, prowadzona w latach 2016-2017. Mieszkańców Plant podzieliła np. idea wybudowania w parku placu zabaw i boiska sportowego. Dla wielu mieszkańców niezrozumiała stała się także likwidacja w 2016 r. przejścia dla pieszych przez ul. Kościuszki w osi głównej alei parkowej. Bolączką parku są powtarzające się akty wandalizmu – np. w marcu 2020 r. zdewastowany został jeden z placów zabaw (zniszczone zostały wszystkie ławki) oraz połamane młode drzewa. Wiosną 2020 r. dała o sobie znać pierwotna fizjografia terenu Parku Planty, kiedy to po jednej z ulew teren ten został zalany.

8. Literatura, źródła:

AKA, Spacery po nowym. Z różnych stron, „Gazeta Radomska” 2016, nr 45, s. 2.

Dlaczego Park Planty nie może pozostać zielony?, „WR 26-600 Wiadomości Radomskie” 2017, nr 5, s. 1-2.

DO, Marsz wandali, „7 Dni” 2020, nr 715, s. 3.

Dybalski T., Place podzieliły, zanim powstały, „Gazeta Wyborcza” 2017, nr 121, dod. „Magazyn Radomski”, s. 7.

Gajewska-Kopczyńska I., Nowy plac zabaw na Plantach będzie otwarty za kilka dni, „Echo Dnia Radomskie” 2017, nr 233, s. 7.

Kaczmarska I., Radni ratują klon, „7 Dni” 2018, nr 629, s. 4.

Konwa E., Wszyscy chwalą Planty, „Echo Dnia Radomskie” 2010, nr 181, s. 7.

Kozakiewicz I., Park na Plantach został zamknięty, „Echo Dnia Radomskie” 2020, nr 147, s. 4.

Kozakiewicz I., W parku na Plantach powstaje nowa alejka, „Echo Dnia Radomskie” 2016, nr 190, s. 7.

MS, Nowe obiekty rekreacyjno-sportowe na Plantach, „Twój Radom Twój Region” 2016, nr 20, s. 7.

NIKA, Spacerkiem po mieście. Park Planty, „7 Dni” 2020, nr 720, s. 8.

Nowska A., Park za oknami. Planty – dzielnica z tradycjami, „Słowo Ludu” 2000, nr 258, s. 9.

Park „Planty”, w: J. Sekulski, Encyklopedia Radomia. Nowe wydanie, Radom 2012, s. 215.

Petz J., Konflikt o Planty i… zadłużenie, „Echo Dnia Radomskie” 2017, nr 123, s. 3.

Rusek M., Klon pod topór, dąb pod ochronę, „Gazeta Wyborcza – Radom” 2018, nr 67, s. 10.

Stasiak M., Nowy wygląd parku Planty, „Twój Radom Twój Region” 2016, nr 27, s. 3.

(TNT), Atak wandali w parku na Plantach. Policja poszukuje sprawców, „Echo Dnia Radomskie” 2020, nr 18, s. 3.

Witkowska. E., Park Planty jednak bez przejścia, „Gazeta Wyborcza – Radom” 2016, nr 197, s. 3.

1. Nazwa obiektu: Park im. Józefa Ruzika

1a. Inne, zwyczajowe/potoczne nazwy obiektu: Park na Glinicach, Park koło „Odeonu”

2. Adres obiektu: pomiędzy ulicami Kwiatkowskiego i Lubońskiego

3. Czas powstania obiektu: 1962-1965 r.

4. Projektant obiektu: nieznany

5. Zleceniodawca obiektu: władze miejskie Radomia

6. Opis obiektu: Park znajduje się pomiędzy ulicami Kwiatkowskiego i Lubońskiego. Od strony północnej i północno-wschodniej z jego obszarem graniczą: Schronisko dla Bezdomnych Kobiet i Noclegownia dla Kobiet i Mężczyzn prowadzone przez Caritas Diecezji Radomskiej; budynek dawnego kina „Odeon” oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Medycyny Rodzinnej „GLINICE”. Od strony południowo-wschodniej park styka się z tyłami prywatnych posesji znajdujących się przy ul. Lubońskiego, zaś od strony południowo-zachodniej – przylega do granic posesji położonych przy ul. Błotniej. Przez park biegną dwie główne alejki przecinające go po przekątnej (wspólny początek alejek znajduje się przy zbiegu ulic Kwiatkowskiego i Granicznej, koniec jednej mieści się przy ul. Słowackiego (obok „Odeonu” i nowego pawilonu handlowego), koniec drugiej przy styku z ul. Lubońskiego obok przychodni. Przestrzeń parku w północno-zachodniej części jest zadrzewiona, w pozostałej tworzy ją otwarta połać trawnika. Na południowo-wschodnim skraju znajduje się górka saneczkowa, a na północ od niej plac zabaw dla dzieci. W centrum założenia usytuowane jest boisko piłkarskie z bramkami oraz siłownia zewnętrzna.

7. Historia obiektu: Prace nad urządzeniem parku rozpoczęły się w 1962 r. i objęły blisko 5 ha niezabudowanego obszaru pomiędzy ulicami Kwiatkowskiego i Lubońskiego, na którym rosły nieliczne stare drzewa. Jednym z pomysłodawców i budowniczych parku był działacz Komitetu Osiedlowego na Glinicach – Józef Ruzik (1904-1975), którego imię park otrzymał oficjalnie 29 marca 1985 r. Z niewiadomych przyczyn w oficjalnym tytule parku nazwisko patrona zapisane zostało przez „ó”, zamiast przez „u”. Ten niepoprawny stan trwał do 2018 r., kiedy skorygowano błąd w pisowni nazwiska. Józef Ruzik pochodził ze Skarżyska-Kamiennej. Do Radomia przeprowadził się w wieku młodzieńczym i tu uczęszczał do szkoły średniej. W okresie międzywojennym, w 1932 r. ukończył kurs Obrony Przeciwgazowej i Przeciwlotniczej i od 1934 r. został sekretarzem koła LOPP w Fabryce Broni, gdzie się zatrudnił. Jako pracownik tego zakładu był świadkiem egzekucji przeprowadzonej na jego terenie przez Niemców 12 października 1942 r. Po zakończeniu wojny Ruzik kontynuował pracę w Zakładach Metalowych „Łucznik” im. gen. Waltera jako inżynier, kierownik laboratorium. W okresie PRL Józef Ruzik słynął ze swego społecznego zaangażowania, szczególnie na rzecz Glinic, gdzie mieszkał i potrafił zmobilizować mieszkańców do wspólnego działania na rzecz zaniedbanej dzielnicy. Działał także aktywnie w sferze ogólnomiejskiej, np. w 1960 r. współtworzył i objął funkcję sekretarza Towarzystwa Przyjaciół Wyższej Szkoły Zawodowej, którego celem było utworzenie w Radomiu dziennej Wyższej Szkoły Technicznej. Za swą pracę był wielokrotnie nagradzany. W 1965 r. otrzymał medal „Za zasługi dla Kielecczyzny”, a rok później znalazł się w gronie kilku radomian, którzy z ramienia Frontu Jedności Narodowej otrzymali darmową wycieczkę zagraniczną. W 1969 r. Józef Ruzik odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Patron parku spoczywa na cmentarzu przy ul. Limanowskiego w Radomiu (kw. 12a). Jeszcze w latach 70. XX w. na terenie parku na Glinicach rosły nieliczne drzewa, ich przyrost zauważalny był dopiero w latach 80. ubiegłego stulecia. Przez lata teren parku pozostawał zaniedbany, a miejsce owiane złą sławą. W latach 90. XX w. dochodziło tu do morderstw i gwałtów. Niewielkie prace remontowe w parku zaczęły się w 2009 r., kiedy to wybudowano nowy plac zabaw i postawiono nowe latarnie (dotąd park nie był nocą oświetlony). Z kolei w 2013 r. wyremontowano schody prowadzące do parku od strony ul. Słowackiego oraz dokonano licznych nowych nasadzeń. W roku 2018, w ramach realizacji jednego ze zwycięskich projektów z Budżetu Obywatelskiego Radomia, w Parku im. Józefa Ruzika powstała siłownia zewnętrzna, ustawiono 20 nowych ławek oraz kosze na śmieci i stojaki na rowery. Koszt inwestycji wyniósł 150 tys. zł. W 2020 r. rozpoczęły się przygotowania do kompleksowej rewitalizacji parku. Pomiędzy 17 września do 1 października 2020 r. przeprowadzone zostały konsultacje społeczne w celu zebrania opinii i sugestii mieszkańców dotyczących odnowy zieleńca.

7a. Artystyczne konteksty obiektu: Wieczorem 4 sierpnia 2017 r. w Parku im. Józefa Ruzika odbyła się plenerowa premiera spektaklu „Teatru Resursa” pt. Kwartet Beethovena, opowiadającego historię młodego Polaka Waldemara Nowakowskiego przekradającego się na teren getta na Glinicach celem pobierania nauki gry na skrzypcach u żydowskiego nauczyciela Pawła (Pinkusa) Gisera. Była to jedna z imprez organizowanych przez Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” w ramach Spotkań z Kulturą Żydowską „Ślad”. Wydarzenie upamiętniło 75. rocznicę likwidacji getta na Glinicach.

8. Literatura, źródła:

Park Rózika Józefa, w: J. Sekulski, Encyklopedia Radomia. Nowe wydanie, Radom 2012, s. 215.

Kaczmarska I., Spacer po Glinicach, „7 Dni” 2018, nr 632, s. 6.

CT, Odnowa w parku Ruzika, „7 Dni” 2018, nr 631, s. 3.

Goguła A., Jesienny spacer po parkach w Radomiu, „Echo Dnia Radomskie” 2009, nr 236, s. 3.

Goguła A., Park na Glinicach wymaga remontu, „Echo Dnia Radomskie” 2009, nr 151, s. 9.

Goguła A., Straszy rudera po byłym kinie, „Echo Dnia Radomskie” 2009, nr 162, s. 11.

(IK), Siłownie zewnętrzne na Glinicach i Południu, „Echo Dnia Radomskie” 2018, nr 45, s. 8.

(IK), W parku na Glinicach będzie siłownia, nowa alejka oraz schody, „Echo Dnia Radomskie” 2018, nr 80, s. 8.

(inia), Park pięknieje, „Echo Dnia Radomskie” 2013, nr 239, s. 6.

(inia), Remontują schody na Glinicach, „Echo Dnia Radomskie” 2013, nr 185, s. 6.

Murawski M., Będzie plac zabaw i latarnie, „Echo Dnia Radomskie” 2009, nr 152, s. 3.

(n), Inż. Józef Ruzik. Kandydaci na radnych MRN, „Życie Radomskie” 1969, nr 126, s. 6.

NIKA, Remont się opóźnia, „7 Dni” 2020, nr 730, s. 4.

Park na Glinicach zostanie wyremontowany, „Twój Radom Twój Region” 2018, nr 56, s. 3.

Podsiadły E., Kropla drąży skałę, „7 Dni” 2011, nr 280, s. 5.

1. Nazwa obiektu: Park im. Jacka Malczewskiego

1a. Inne, zwyczajowe/potoczne nazwy obiektu: Parka na Obozisku, Park „Obozisko”

2. Adres obiektu: pomiędzy ulicami Śniadeckich, Warszawską i Parkową

3. Czas powstania obiektu: lata 50. XX w.

3a. Najważniejsze przebudowy obiektu: lata 2018-2019 – kompleksowa rewitalizacja parku

4. Projektant obiektu: nieznany

5. Zleceniodawca obiektu: władze miejskie Radomia

6. Opis obiektu: Park znajduje się pomiędzy ulicami Śniadeckich, Warszawską i Parkową, oddzielając „stare” i „nowe” Obozisko. Posiada powierzchnię niespełna 5 ha. W północno-wschodnim narożu znajduje się kompleks budynków Sądu Rejonowego i Sądu Okręgowego w Radomiu, od strony zachodniej zaś – zabudowania Miejskiego Ośrodka Kultury „Amfiteatr”. Drzewostan parku jest zróżnicowany. Najstarsze drzewa pochodzą z lat 50. XX w., z czasu zakładania parku (głównie klony). Obszar parku urozmaica sieć alejek, liczne krzewy oraz połacie trawników i łąk kwietnych. Ponadto na obszarze parku znajdują się obiekty małej architektury i infrastruktury parkowej takie jak: drewniany krzyż stojący przy ul. Warszawskiej (obok gmachu sądów); tężnia solankowa w centrum parku; skatepark, place zabaw i siłownia zewnętrzna od strony „Amfiteatru”.

7. Historia obiektu: Budowę parku w dzielnicy Obozisko rozpoczęto na początku lat 50. XX w. Obszar, na którym został zlokalizowany, oddzielał „stare” Obozisko (pochodzące z okresu przedwojennego drewniane domki w typie przeważnie wiejskim, znajdujące się przy uliczkach prostopadłych do ul. Parkowej), od „nowego” (bloki mieszkalne z lat 50. XX w. wzniesione pomiędzy ul. Śniadeckich i Rodziny Winczewskich). Pierwotnie w miejscu tym znajdowało się wyrobisko żwiru i piasku. Po zniwelowaniu terenu nawieziono tam warstwę humusu, wytyczono alejki z betonowymi chodnikami, a teren obsadzono głównie klonami. Pod koniec 1958 r. na terenie parku rosły dokładnie 103 drzewa liściaste. Powstały boisko i plac zabaw dla dzieci. Park wybudowany został wysiłkiem mieszkańców dzielnicy, młodzieży szkolnej i radomskich zakładów pracy. Pierwotnie używano nazwy Park „Obozisko”, ale 9 stycznia 1976 r. otrzymał on za patrona Jacka Malczewskiego. Zanim się to stało, w 1973 r. na północno-wschodnim skraju parku zaplanowano budowę pomnika „W hołdzie młodzieży harcerskiej walczącej w obronie wolności w latach 1939-1945”. Inicjatywa wyszła od Koła Przyjaciół Harcerstwa byłych Członków Szarych Szeregów „Starówka” ZHP. Do wzniesienia monumentu jednak nie doszło – powstał jedynie fundament pomnika, usunięty ostatecznie w 2016 r., w trakcie budowy gmachu sądów. W okresie PRL w Parku im. J. Malczewskiego organizowane były rożne wydarzenia związane ze świętem 1 Maja. Na przykład w latach 70. odbywały się tu wieczorne, plenerowe pokazy filmowe, a w latach 80. Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej „Walter” organizowało w parku wielkie festyny pierwszomajowe z różnymi konkurencjami sprawnościowymi. Ostatnia dekada XX oraz początki XXI wieku to niechlubny okres w dziejach parku, który jako miejsce zupełnie zaniedbane stał się przedmiotem licznych aktów wandalizmu. W latach 2013-2016 na terenie wydzielonym z obszaru parku wzniesiono nowy gmach Sądów Rejonowego i Okręgowego, uszczuplając obszar jego terenów zielonych (pierwotny obszar parku wynosił 7,5 ha, po wydzieleniu terenu dla sądów – niespełna 5 ha). Kompleksowa rewitalizacja parku przeprowadzona została w latach 2018-2019 (oficjalne oddanie do użytku po renowacji nastąpiło 12 listopada 2019 r.). Prace zostały wykonane przez firmę Ogrody Kijewicz. Koszt robót dofinansowany został z funduszy Unii Europejskiej i wyniósł blisko 8 mln zł. W ramach odnowy parku na jego terenie powstała m.in. pierwsza w mieście tężnia solankowa.

8. Literatura, źródła:

Dybalski T., Dwa parki do rewitalizacji, „Gazeta Wyborcza” 2016, nr 304, „Magazyn Radomski”, s. 3.

Gajewska I., Park Obozisko jest okropny, „Echo Dnia Radomskie” 2008, nr 61, s. 12.

Gajewska-Kopczyńska I., Park na Obozisku znów oddany do użytku, „Echo Dnia Radomskie” 2019, nr 262, s. 8.

J.W., Omijać park. Obozisko (Niebezpieczne miejsca – nr 4 ), „Passa” 2000, nr 7, s. 5.

MGD, AK, Park Obozisko do rewitalizacji, „Gazeta Wyborcza – Radom” 2015, nr 71, s. 1.

Park im. Malczewskiego Jacka, w: J. Sekulski, Encyklopedia Radomia. Nowe Wydanie, Radom 2012, s. 214.

Piotrowska K., Pierwsza tężnia solankowa w Radomiu. Rewitalizacja parku na Obozisku, „Gość Niedzielny” 2019, nr 34, dod. „Gość Radomski Ave”, nr 34, s. V.

(s), Radom ma ciągle za mało zieleni, „Życie Radomskie” 21 XI 1958, nr 279, s. 6.

Witkowska E., Mieszkańcy czekają na odnowienie parku, „Echo Dnia Radomskie” 2012, nr 99, s. 9.

Nazwa obiektu: Stary Ogród

Inne, zwyczajowe/ potoczne nazwy obiektu: Ogród / Park Saski; Ogród Angielski

Adres obiektu: park położony jest między ulicami Mireckiego, Okulickiego i Wernera wzdłuż rzeki Mlecznej

Czas powstania obiektu: 1822-1824 r.

Projektant obiektu: nieznany

Zleceniodawca obiektu: Magistrat Miasta Radomia

Opis obiektu: Park swoim wyglądem miał nawiązywać do ogrodów angielskich projektowanych w tamtym okresie. Ogrody angielskie charakteryzował swobodny układ alejek i nasadzeń drzew oraz krzewów, co można określić terminem „dzikość pod kontrolą”. W parku istnieje element wodny w postaci przepływającej przez niego rzeki Mlecznej oraz stawu ulokowanego w południowej części ogrodu. Na południowym skraju parku znajduje się głaz-pomnik upamiętniający ks. Romana Kotlarza.

Historia obiektu: Stary Ogród jest najstarszym publicznym parkiem w Radomiu i jednym z najstarszych parków tego typu w Polsce. Według miejskich podań powstał z inicjatywy pisarki Klementyny z Tańskich Hoffmanowej (co jest li tylko miejską legendą i z rzeczywistością nie ma wiele wspólnego). Lata 20. XIX wieku to szybki rozwój miasta związany z ustanowieniem w Radomiu stolicy województwa sandomierskiego. Miasto otrzymało plan regulacyjny według którego miało rozwijać się przez najbliższe dziesięciolecia. W planie autorstwa Józefa Sadkowskiego znalazł się park. Jego lokalizację za murami miejskimi (już rozebranymi), na podmokłym terenie należącym do byłego Szpitala św. Ducha, wskazał sam namiestnik Królestwa Polskiego generał Józef Zajączek. Przy obecnej ul. Okulickiego umiejscowiona została brama wejściowa. W parku zostały posadzone drzewa sprowadzone ze szkółki w Puławach należącej do Czartoryskich. Posadzone zostały także drzewa owocowe, z których dochód miał służyć utrzymaniu parku. Pośrodku parku urządzono staw z wysepką zasilany wodą z Mlecznej. Park został oddany do użytku w 1825 roku. W Starym Ogrodzie odbywały się latem koncerty plenerowe, prezentacje strojów, festyny, potańcówki, zimą urządzano ślizgawkę na zamarzniętym stawie. W 1899 roku w parku odbyła się Wystawa Rolno-Przemysłowa, zorganizowana dzięki staraniom gubernatora radomskiego Jana Podgorodnikowa, prezydenta Radomia Konstantego Zaręby, oraz radomskiego przemysłowca i filantropa Teodora Karscha. Na wystawie prezentowano wyroby przemysłu hutniczego i metalowego z terenu guberni radomskiej, najdorodniejsze okazy hodowli zwierząt i roślin. Wystawę odwiedziło tysiące mieszkańców Radomia i regionu. Po 1918 roku park został zmniejszony od strony obecnej ulicy Okulickiego – zbudowano tam boisko piłkarskie, bieżnię i tor kolarski dla Radomskiego Koła Sportowego. Obiekty te ostatecznie zlikwidowano w połowie lat 60. ubiegłego wieku i zbudowano rondo, które obecnie nosi imię ks. Romana Kotlarza. W czasie II wojny park został poważnie zdewastowany – władze niemieckie urządziły w nim parking dla maszyn budowlanych. Po wojnie przystąpiono do renowacji parku i niestety nasadzono w nim mnóstwo topoli, które zagłuszyły szlachetne gatunki drzew już tam rosnące. W 1949 roku park otrzymał imię Konstantego Rokosowskiego Marszałka Polski. Na początku XXI w. Park poddany został pracom pielęgnacyjnym, ale na jego generalny remont mieszkańcy Radomia musieli czekać do lat 2012–2013. Zostały wówczas wycięte topole oraz chore drzewa, nasadzono nowe gatunki drzew i krzewów (utworzono rosarium), urządzono plac zabaw dla dzieci, a dla dorosłych plenerową siłownię.

Literatura, źródła:

Cz. Zwolski, Radom i region radomski, Radom 2003.
J. Sekulski Jerzy, Encyklopedia Radomia. Nowe Wydanie, Radom 2012.

Nazwa obiektu: Park „Leśniczówka”

Adres obiektu: Park położony jest pomiędzy ulicami: 25 Czerwca; O. Kolberga, S. Zbrowskiego i Wodną

Czas powstania obiektu: 1962-1965 r.

Zleceniodawca obiektu: Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Radomiu

Opis obiektu: powierzchnia parku wynosi 8 ha, oś główną parku stanowi aleja im. Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, łącząca ulice 25 Czerwca i ul. S. Zbrowskiego, od niej rozchodzą się alejki boczne. Przez park przepływa Potok Północny (inne nazwy: Sadkówka, lub Strumień Północny) nad którym znajduje się kilka mostków. Drzewostan parku oparty jest głównie na gatunkach rodzimych (białodrzewy, lipy, wiązy), ale wzbogacony jest też o gatunki drzew i krzewów obcych: platan, tamaryszek, śnieguliczka. W Parku urządzonych jest kilka placów zabaw dla dzieci, duża górka do saneczkowania oraz skate-park. Do Parku przylega budynek Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz Gmach Zespołu Szkół Muzycznych.

Historia obiektu: Pierwotnie był to tren należący do Dyrekcji Lasów Państwowych i stanowił ogrodzony obszar osiedla pracowników tejże instytucji. W okresie międzywojennym na skraju tego terenu wybudowana została Bursa Leśników im. Adama Loreta – obiekt ten na początku XXI w. został wyburzony a na jego miejscu wzniesiona została siedziba Zespołu Szkół Muzycznych im. Oskara Kolberga. Sam Park powstał na bazie istniejącego drzewostanu – w większości było to przerośnięte sadzonki ze szkółki drzewek leśnych prowadzonej przez Lasy Państwowe. Nazwa parku pochodzi od stojącej w nim leśniczówki. Planowe zakładanie parku rozpoczęto w 1962 roku, a gotowy park udostępniony został mieszkańcom Radomia w Święto Odrodzenia Polski 22 Lipca 1965 roku. Na przełomie wieków XX i XXI park przez nieumiejętne gospodarowanie był bardzo zaniedbany. W 2013 roku władze miejskie przeprowadziły rewitalizację parku. Alejki uzyskały nową utwardzoną nawierzchnię, usunięte zostały chore i zagrażające bezpieczeństwu drzewa. Wybudowano szalet publiczny, nową górkę saneczkową, dwa palce zabaw, siłownie na wolnym powietrzu oraz utworzono oczko wodne zasilane z Potoku Północnego. Dokonano również nasadzeń drzew i krzewów oraz kwiatów cebulkowych (krokusy i żonkile). Poważnym problemem w parku jest gniazdująca w nim kolonia gawronów i kawek utrudniająca spacerowanie głównie wieczorem. Wiosną zatrudniani są przez Urząd Miejski sokolnicy, którzy mają za zadanie odstraszać  gniazdujące tam wspomniane wyżej ptaki. Efekty są jednak krótkotrwałe. Owszem nie są w parku zakładane gniazda, ale po zakończonych lęgach – jak już nie ma sokolnika – nasi niechciani towarzysze wracają do parku i nadal zanieczyszczają go odchodami. Mimo tych utrudnień park jest chętnie odwiedzany przez radomian.

Literatura, źródła:

J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 177.

Nazwa obiektu: Park im. Tadeusza Kościuszki

Inne, zwyczajowe/ potoczne nazwy obiektu: Ogród Anuczina, Ogród „kryształowy”, Nowy Ogród, Ogród Saski

Adres obiektu: Park położony jest pomiędzy ulicami S. Żeromskiego, J. Słowackiego, 25 Czerwca, H. Sienkiewicza i A. Mickiewicza

Czas powstania obiektu: 1866-1867 r.

Projektant obiektu: nieznany

Zleceniodawca obiektu: gubernator radomski Dymitrij Gawriłowicz Anuczin

Opis obiektu: Park znajduje się w śródmieściu Radomia, naprzeciwko gmachu Urzędu Miejskiego i otoczony jest zwartą zabudową – stanowi enklawę zieleni w centrum miasta. Obecnie nie posiada ogrodzenia. Główna aleja (mająca za patrona ks. Bpa Jana Chrapka), jest częściowo podświetlana i łączy osią budynek Urzędu Miejskiego z kościołem pw. Opieki NMP (katedrą). Park oplata sieć alejek  o nawierzchni granitowej, szutrowej lub asfaltowej. Na terenie parku znajdują się następujące obiekty architektoniczne: budynek dawnej rogatki lubelskiej – dziś siedziba Klubu Środowisk Twórczych „Łaźnia”, budynek kawiarni „Parkowa”, żelbetonowa altanka, rekonstrukcja ruin baszty oraz muszla koncertowa. Ponadto w parku znajdują się charakterystyczne obiekty małej architektury: żeliwny krzyż z 1890 r., tablica upamiętniająca Tadeusza Kościuszkę, pomnik Fryderyka Chopina, pomnik Jana Kochanowskiego z niewielką fontanną oraz plac zabaw (przez dziesięciolecia w parku znajdowała się także waga osobowa). Drzewostan parku stanowią pomnikowe okazy kasztanowców (aleja główna), klonów, wiązów, jaworów, lip krymskich, tulipanowców, modrzewi japońskich. Jest też osławiony „Dąb Zagłoby”, pod którym według legendy odsypiał jeden z radomskich Trybunałów Skarbowych słynny bohater powieści H. Sienkiewicza. Najcenniejsze drzewa tworzą zbiorczy pomnik przyrody „Starodrzew Nowego Ogrodu w Radomiu” (pierwotnie było to 26 roślin). Park Kościuszki posiada powierzchnię 7,66 ha i wpisany jest do rejestru zabytków pod datą 14.10.1972 r. i Nr 800/A oraz 02.05.1983 r. i Nr 212/A/83.

Historia obiektu: Park zaplanowany został już w czasie budowy gmachu Komisji Województwa Sandomierskiego w latach 1825-1827. Pierwotnie miał rozciągać się symetrycznie naprzeciwko tego budynku, ostatecznie powstała tylko wschodnia część. Zaprojektowany został za czasów gubernatora Anuczina (stąd jego początkowa nazwa „Anuczińskij sad”) jako park w stylu angielskim – z licznymi krętymi ścieżkami. W XIX w., nim wyrosły drzewa, park zwano często „kryształowym” – ze względu na jego „przezroczystość”. Najbardziej powszechną nazwą było jednak określanie go po prostu Nowym Ogrodem (rzadziej Ogrodem Saskim). Park pierwotnie posiadał ogrodzenie i trzy bramy wejściowe (na końcach głównej alei i przy ul. Dmitrijewskiej – dziś Słowackiego). Posiadał stróża i był zamykany na noc. W latach 70. XIX w. w parku usypano sztuczne wzgórze i zbudowano romantyczne ruiny baszty. Od początku istnienia w Parku, od strony ul. Lubelskiej, znajdował się zegar słoneczny (dziś na dziedzińcu Miejskiej Biblioteki Publicznej). Park w 1909 r. uzyskał oświetlenie elektryczne, a w 1912 r. wybudowano tu żelbetonowa altanę – pierwszą tego typu konstrukcję w mieście. 24 marca 1916 r. ogrodowi nadano imię Tadeusza Kościuszki, co upamiętnia tablica – obecnie przytwierdzona do głazu przy głównej alejce. W okresie międzywojennym w Parku wybudowana została kawiarnia „Latona”. W czasie wojny park był „Nur für Deutsche”. W latach 1945-1989 na północnym skraju parku znajdował się obelisk ku czci 34 żołnierzy Armii Czerwonej poległych w styczniu 1945 r. w trakcie wyzwalania miasta i pochowanych w parku (obecnie obelisk znajduje się na cmentarzu prawosławnym). W 1963 r.  w parku powstała muszla koncertowa (spłonęła w latach 80. XX w., zrekonstruowana w 2015 r.), a w 2006 r. – tam gdzie stał wspomniany obelisk – „rozsiadł się” na pomniku Jan Kochanowski. W latach 2008-2010 miała miejsce kompleksowa rewitalizacja parku.

Artystyczne konteksty obiektu: Obraz parku spotkać można dość często w twórczości literackiej pisarzy związanych z Radomiem. O urokach parku pisali: Władysław Zambrzycki w „Kwaterze bożych pomyleńców”, Jan Gauze w książce „Złożysz przysięgę, będziesz z nami”, Edward Kozieł we „Wspomnieniach wędrownego kramarza”, Roman Loth w książce „Wspomnienia Kochanowskie, czyli Radom sprzed półwiecza” oraz Marcin Kępa w „Paczce Radomskich” i „Twierdzy Radom”.

Literatura, źródła:

J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 177.
Zabytkowe Parki Radomia, Radom 2015.