Nazwa obiektu: Dom Starościński
Inne, zwyczajowe/ potoczne nazwy obiektu: „Dom wedle bramy”
Adres obiektu: ul. Grodzka 8
Czas powstania obiektu: połowa XIX w. (na miejscu pierwotnego budynku z połowy XIV w.)
Najważniejsze przebudowy obiektu: 2010-2012 r. – rewitalizacja obiektu
Zleceniodawca obiektu: Król Kazimierz III Wielki (pierwotny budynek)
Opis obiektu: Jest to dwukondygnacyjny nakryty mansardowym dachem budynek z użytkowym poddaszem. Fasady zdobi boniowanie oraz gzymsy okienne. Budynek posiada trzy wejścia i z dwóch stron otoczony jest skwerami. Na jednym z nich umieszczono makietę przedstawiającą wygląd kompleksu Zamku Królewskiego w Radomiu według stanu z XVII wieku. Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod datą 21.03.1984 r. i Nr 251/A/84.
Historia obiektu: Pierwotny obiekt, w miejscu gdzie stoi obecny budynek, został wybudowany w połowie XIV wieku i był częścią zabudowań Zamku Królewskiego. Znajdowały się w nim pomieszczenia gospodarcze – na parterze dwie kuchnie, zaś na piętrze dwa pomieszczenia, z których jedno połączone było z gankiem prowadzącym do tzw. Domu Wielkiego. Nazwa budynku wywodzi się z okresu staropolskiego, kiedy w zamkowej oficynie znajdowała się siedziba starosty – przedstawiciela monarchy, który był właścicielem zamku. Na przestrzeni wieków obiekt pełnił różne funkcje. W 1827 r. funkcjonowała tu Fabryka Wyrobów Bawełnianych Selima Blocha (ojca króla kolei żelaznych – Jana Bogumiła Blocha), później mieścił się tu Wydział Hipoteczny. W 1848 r. w budynku ulokowano szkołę elementarną. Wkrótce potem obiekt został rozebrany, a na jego fundamentach wzniesiono istniejący do dziś budynek. W 1939 r. na krótko ulokowano tu zbiory Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Po II wojnie światowej obiekt zajmowany był przez Pogotowie Opiekuńcze. Po przejęciu go przez „Rewitalizację” sp. z.o.o. w 2010 r. rozpoczęto badania archeologiczne i przygotowania do remontu budynku, który zakończono w czerwcu 2012 r. Po remoncie Dom Starościński stał się siedzibą radomskiej placówki badawczej Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Zespołu Naukowego do Badań Dziejów Radomia i Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. W średniowiecznych piwnicach urządzono wystawę z eksponatami pozyskanymi w trakcie wykopalisk prowadzonych na obszarze Miasta Kazimierzowskiego.
Literatura, źródła:
Z. Lechowicz, Zamek Królewski w Radomiu: archeologia i architektura. Badania i interpretacje, Radom 2012, s. 34.
J. Sekulski, Encyklopedia Radomia. Nowe Wydanie, Radom 2012, s. 366.
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Przewodnik, Radom 2008, s. 5-19.
Dodaj wspomnienie