Zakładowy dom kultury _Radoskóru_ - dawna hala kongresowa, fot. z lat 70. XX w. z Archiwum Konserwatora Zabytków

Radoskór

Nazwa obiektu: Radomskie Zakłady Przemysłu Skórzanego “Radoskór”

Adres obiektu: ul. Tadeusza Mazowieckiego 7 (dawna Dolna, Domagalskiego)

Czas powstania obiektu: sam “Radoskór” powstał w 1959 r., ale budynki które użytkował powstawały przez cały wiek XX

Opis obiektu: Obiekty przemysłowe “Radoskóru” rozmieszczone były w różnych punktach miasta. Zakład wiodący RZPS znajdował się przy ul. Domagalskiego 7 (obecnie Mazowieckiego 7). Część starych zabudowań po fabryce Mebli Giętych Kohna, w których ulokował się zakład, charakteryzuje się typowym dla zabudowań fabrycznych, neogotyckim detalem architektonicznym i swoista monumentalnością. Pozostałe zabudowania fabryczne to już typowe konstrukcje żelbetowe o uproszczonej, kubicznej formie zewnętrznej.

Historia obiektu: Radoskór powstał 1 kwietnia 1959 roku z połączenia: Radomskich Zakładów Garbarskich; Radomskich Zakładów Obuwia; Fabryki Wyrobów Rymarskich Kromołowski i Synowie oraz Fabryki Obuwia w Skarżysku-Kamiennej. Produkcja obuwia opierała się o znacjonalizowane w 1945 roku przedwojenne linie produkcyjne czechosłowackiej fabryki obuwia BATA. Radoskór był przedsiębiorstwem państwowym wielozakładowym i wielobranżowym. W skład kombinatu wchodziły dwa zakłady produkujące obuwie i 5 garbarni. W 1972 roku na Gołębiowie wybudowano najnowocześniejszą w Europie garbarnię skór miękkich. RZPS „Radoskór” były jednym z największych zakładów produkcyjnych w PRL (na pewno największym w Radomiu), oraz największym producentem obuwia w Polsce. Produktem podstawowym Radoskóru było obuwie w szczególności damskie. Produkcja obuwia w ciągu roku wynosiła średnio 7 mln par, z czego 35% przeznaczano na eksport, głownie do krajów bloku wschodniego. Przy zakładzie działała Zasadnicza Szkoła Zawodowa kształcąca młodzież do pracy w kombinacie. „Radoskór” posiadał bardzo rozbudowaną bazę socjalną: ośrodki kolonijne nad morzem i w górach, własny żłobek, przedszkole, dom kultury, bibliotekę, przychodnię zdrowia. Zakładami partnerskimi w krajach bloku wschodniego były zakłady w Magdeburgu (NRD) i w Jarosławiu (ZSRR). Zmiany systemowe i złamanie rynku wschodniego doprowadziły do podziału w 1990 roku RZPS na kilka zakładów, w 1999 roku Sad Gospodarczy w Radomiu ogłosił upadłość „Radoskóru”.

Literatura, źródła:

J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 227.