Budynek Stacji Pomp Wodociągu Miejskiego

Nazwa obiektu: Budynek Stacji Pomp Wodociągu Miejskiego

Adres obiektu: ul. 25 Czerwca 70 (dawna Wysoka, 1-go Maja)

Czas powstania: 1926-28 r.

Projektant obiektu: Feliks Michalski (1879-1946)

Zleceniodawca obiektu: Władze Miasta Radomia

Opis obiektu: Jest to obiekt wybudowany z cegły i otynkowany, założony na planie prostokąta z płytkimi ryzalitami od wschodu i zachodu. Posiada horyzontalną bryłę oraz reprezentacyjną, symetryczną, fasadę zwieńczoną schodkowo. Symetryczne opracowanie elewacji podkreśla układ otworów okiennych, głównie wysokich arkadowych oraz dopasowany detal w formie prostych zworników, gzymsów i portali. Obiekt ten jest pierwszym budynkiem w Radomiu, wybudowanym w stylistyce modernizmu. Na elewacji frontowej widnieje przedwojenny napis: „STACIA POMP / WODOCIĄGV MIEISKIEGO”. W hali filtrów zachowały się spiralne schody z balustradą, suwnica, posadzka przedwojenna, a w części biurowej klatka schodowa. Ogrodzenie wykonane w latach 1926-1928 składa się z przęseł żeliwnych oraz wymurowanych i otynkowanych słupów. Budynek został wpisany do rejestru zabytków pod nr A-1091 z dnia 20.08.2012 r.

Historia obiektu: W 1924 r. władze Radomia podjęły decyzję o budowie sieci wodno-kanalizacyjnej. Magistrat miasta Radomia zawarł umowę z amerykańskim Towarzystwem „Ulen&Company” na wykonanie inwestycji komunalnych za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego, z pożyczki zaciągniętej w tejże firmie w wysokości 2 mln 571 tys. dolarów. Budowa trwała w latach 1925-1928. Powstały ujęcia głębinowe, stacja wodociągowa, wieża ciśnień, sieci rozdzielcze. Całą infrastrukturą zarządzało Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. W trakcie robót inwestycyjnych pracowało ok. 1000 pracowników, co zasadniczo wpłynęło na spadek bezrobocia w przedwojennym Radomiu. Z tego okresu zachowały się dwa cenne obiekty: stacja pomp Wodociągu Miejskiego oraz wieża ciśnień. Budynek Stacji Pomp Wodociągu Miejskiego został wzniesiony wg projektu architekta Feliksa Michalskiego absolwenta Politechniki w Monachium, członka SARP, Stowarzyszenia Techników i Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Jego ważniejszymi realizacjami były: dom urzędników Banku Polskiego w Katowicach szpital powiatowy w Płońsku, kasyno w Otwocku, zakład kąpielowy w Zgierzu, kościoły w Piątnicy, Jedwabnem, Kostopolu na Wołyniu, projekt gmachu Polskich Kolei Państwowych w Lublinie. Zaprojektował też wiadukt mostu Poniatowskiego (wspólnie z A. Nieniewskim i K. Kirstem).

Literatura, źródła:

M. Lipko, Modernistyczna architektura Radomia okresu międzywojennego, Kraków 2011 (praca dyplomowa w Instytucie Historii Architektury i Konserwacji Zabytków na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej)
Z. Wilczyński, Wodociągi i Kanalizacja Miasta Radomia 1927-1977, Radom 1977.